Kahve

Sudan sonra en çok tercih edilen içecek

Beyaz çiçekli ve kırmızı meyveli kahvenin anavatanı Etiyopya dır. İlk kahve ağacını Araplar yetiştirmiştir. Bugün dünyada üretilen kahvenin % 33 ünü Brezilya karşılamaktadır. Ve dünyada petrolden sonra gelen en değerli ticaret ürünüdür. Kahve ağacı dikiminden 3 yıl sonra meyve vermeye başlar ve 40 yıl ömrü vardır. Türkiye de 2004 yılından beri Mersin ile Anamur bölgesinde yetiştirilmektedir. Son zamanlarda Türkiye de kahve çeşidi ve tüketimi artmıştır. Dünya da tüketilen kahvenin % 65 ini Amerika, Fransa ve Almanya içmektedir.

Bazı kişilerin sabah içmeden kendine gelemediği, evliliğe adım atılmasında ayrı bir seremonisi olan ve hatta Fransa da bir mekânda “Lütfen” veya “ Merhaba” kelimelerini kullanmazsanız daha pahalıya içilen kahvenin faydaları nelerdir?

• İçeriğindeki kafeinden dolayı, uyarıcı, baş ağrısını giderici, mideyi rahatlatıcı, kalbi kuvvetlendirici ve metabolizmayı hızlandırarak yağ yakımını artırır.
• Sade kahve antioksidan özelliğinden dolayı yaşlanmayı geciktiricidir.
• Düzenli kahve içilmesi, karaciğer, prostat, kolarektal ve cilt kanserine karşı koruyucu özelliktedir.
• Kandaki adrenalin düzeyini ve kan basıncını artırır.
• Parkinson hastalarının hareketlerini kontrol etmeye yardımcı olduğu görülmüştür.
• Kahvenin 9.30- 11.30 saatleri arasında içilmesi zihin açıcı özelliğini en iyi gösterdiği saatler olarak tespit edilmiş.

Kahve denince akla kavrulmuş veya çözünebilir granül kahve geliyor. Oysa kahvenin işlenmemiş çiğ hali yeşil kahvede kullanılmaktadır. Eskiden, yeşil kahve çekirdekleri toz halinde nikris, romatizma rahatsızlığında, böbrek taşı düşürmede ve ateş düşürücü olarak kullanılırdı. Günümüzde de metabolizmayı hızlandırıcı ve yağ yakıcı olarak kullanılmaktadır. Kahvenin tüm bu özelliklerinin yanında bir de zararları vardır. Bilinen en masum zararı, uykusuzluk ve tansiyon yükseltmesidir. Kahvenin yatmadan 3 saat önce içilmesi uyku hormonu olan melatonin salgısını 40 dakika geciktirdiği ve uykuya dalmayı zorlaştırdığı tespit edilmiş. Özellikle yorgunsanız saat 17.00 den sonra lütfen kahve tüketmeyiniz. Ayrıca kahvenin, kan basıncını artırdığı için tansiyon yükseltici özelliği vardır.

Kahve işlenmesi sırasında pek çok özelliğini kaybetmektedir. Örneğin, fazla kavrulan kahve antioksidan özelliğini kaybeder ve içeriğindeki kafein miktarı azalır. Kavrulma yüksek ısıda yapılırsa acrylamide açığa çıkar. Acrylamide kanserojen bir maddedir. Bir de kahveye öğütülme sırasında karıştırılan nohut, arpa, çitlembik, kenger gibi bitkiler vardır. Bunlar kahvenin saflığını ve tadını bozmaktadır.

Sağlığımızı asıl tehdit eden çözünebilen yani granül kahvelerdir. Bu tür kahveler 2. veya 3. Sınıf kahve çekirdeklerin yüksek ısıda işlenmesiyle hazırlanmaktadır. Yazımızda, kahvede yüksek ısının antioksidan özelliğini kaybetmesine ve acrylamide maddesinin açığa çıkmasına neden olduğunu belirtmiştim. Acrylamide, kanserojen ve sinir hücrelerine zarar veren bir maddedir. Ayrıca granül kahve işlenmesi sırasında tatlandırıcı, koku verici, koruyucu ve renklendirici madde ilaveleri de yapılmaktadır. Tüm bunlar kahvenin saflığını kaybettiren maddelerdir.

Tüm bunlara ilaveten, granül kahvelerin vaz geçilmezi süt kreması var. Süt kreması, süt tozundan yapılır ve sanıldığı gibi masum bir ürün değildir. Süt tozu elde etmede, raf ömrünü uzatmak, acımasını engellemek ve renk değişimini önlemek için sütteki yağın tamamına yakını ortamdan uzaklaştırılır. Süt tozu elde edildikten sonra hidrojeniz soya, pamuk veya palm yağları, dipotasyum fosfat, sodyum aluminosiliate, glikoz şurubu, soya proteini ve asit düzenleyici gibi maddeler ilave edilmektedir. Bunlar süt tozundaki yağ miktarını artırmak, beyaz görünüm ve krema tadını vermek, raf ömrünü uzatmak için ilave edilir. İlave edilen bu maddeler hakkında pek çok yazılar bulunmaktadır. Bu maddelerin bazı bünyelerde, akciğer iltihabı, isal, kusma gibi yan etkiler gösterdiği ve bu ürünlerin sürekli kullanılması durumunda kanserojen etki gösterdiği söylenilmektedir.

Tüm bunlardan sonra kahve içmeyelim mi? Az kavrulmuş çekirdek kahvenin öğütülmesi ile hazırlanmış kahveden bir fincan tüketmek sağlığımız için ideal bir içecektir. Lütfen çözünebilir yani granül kahveden ve süt kremalarından uzak duralım. Yazımı halk arasın da dolaşan bir değim ile sonlandırıyorum.

Gönül ne kahve ister ne kahvehane
Gönül sohbet ister kahve bahane.
Bir diğer değim,
Kahvelerim pişti gel
Köpükleri taştı gel
Eyi günüm dostları
Kötü günüm geçti gel.


Ecz. Mevhibe ŞEKER

Diğer Sayfalar